Türk devletleri arasında kurulan ilk uluslararası iş birliği örgütü olan TÜRKSOY’un Kültür Bakanları Daimi Konseyi’nce 2024 Türk Dünyası Kültür Başkenti ilan edilen kadim Türkmen şehri Anev’deki tören ve etkinlikler için Türkmenistan’a geldim.
Türkmenistan’a ilk gelişim. Başkent Aşgabat’ın yanı sıra ‘akıllı şehir’ Arkadağ, Ak Buğday kasabası ve Akev’deki 2024 Türk Dünyası Kültür Başkenti açılışında gördüklerimden bir hayli etkilendiğimi belirtmeliyim.
‘Beyaz şehir’ Aşgabat’ta taksiler dahil tüm otomobillerin beyaz veya açık gri olması, şimdiye kadar hiçbir şehirde görmediğim bir uygulama…
Görkemli kamu binalarının yanı sıra planlı ve geceleri ışıl ışıl Aşgabat’tan sonra ‘akıllı şehir’ Arkadağ’ı gezdik. İki yılda 5 milyar dolar harcanarak yapılan Arkadağ’ın geniş caddelerinde bizim konvoyun dışında pek otomobil görmedim. Şahane parkları ve yürüyüş yollarını ya da çocuk oyun parklarını kullanan yoktu. Sebebini sorunca ‘akıllı şehir’de yerleşimin yeni yeni başladığını öğrendim.
Bizi Aşgabat’tan Arkadağ’a götüren otobüsler içeri girmeyip, şehrin girişinde park etti. ‘Akıllı şehir’i hepsi elektrikli belediye otobüsleriyle turladık. O otobüslerde her koltuğun yanında USB çıkışı olması ilginçti.
İstanbul’daki Miniatürk’ün kendi versiyonlarını yapmış Türkmenler. Arkadağ’daki açık hava müzesinde Türkmenistan’ın tarihi varlıklarının yanı sıra Türkmenlerin yaşam kültürünü yansıtan her şeyin mini hali vardı Arkadağ’daki açık hava müzesinde.
Sabahleyin otelden çıktığımızda hava kapalı ve biraz da serindi. Arkadağ’daki turumuz başladığında kapalı olan hava çok geçmeden açıldı. Ak Buğday ve Akev’in yüzünü gösteren güneşin 25 dereceye çıkardığı havada dolaştık.
Akev’deki 2024 Türk Dünyası Kültür Başkenti’nin açılış töreni vesilesiyle çok geniş bir arazi üzerine çadırlar kuruldu, Türkmenlerin kültürlerini yansıtan etkinlik alanları oluşturuldu. Rengarenk kıyafetler giyen onlarca genç kızın geniş araziye dizilip, misafirleri şarkı söyleyerek karşıladığı etkinlik alanında atlarla gösteri yapanlardan buğday harmanlayanlara, asma bahçelerini çapalayanlardan dev kazanlarda yemek yapanlara, ip üstünde gösteri yapan cambazdan yünlerle uğraşanlara, güreşenlerden folklor gösterisi yapanlardan yerel enstrümanları çalanlara kadar Türkmen kültüründen kesitler vardı.
Gala yemeğinin verildiği salonun önündeki açılış töreninde ise onlarca genç kız ve erkeğin yerel giysiler içinde folklor gösterisini izledik. Alanda standı olan ülkeler arasında Türkiye de vardı. Müzisyen ve dansçılardan oluşan Türk ekibin oynadığı Zeybek bir hayli ilgi çekti.
Anev’deki açılış töreni bitti, ama ‘Kadim Kültürler Merkezi-Türkmen Diyarı’ konulu uluslararası medya forumları ve Mahtumkulu Firaki’nin doğumunun 300’üncü yılı vesilesiyle yapılacak konuşmalar var sırada…
GÜNÜN SÖZÜ
“Konuşmuş olmaktan dolayı çok pişmanlık duydum, ama susmuş olmaktan hiçbir zaman…” (Simonides)
